پرخاشگری در دختران نوجوان: تعیین نقش خلق افسرده، اختلال دیسفوریک و سندروم پیش‌ از قاعدگی

نوع مقاله : مقاله اصیل

نویسندگان

1 دکتری روان‌شناسی، گروه روان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 کارشناس ارشد روان‌شناسی، گروه مشاوره، آموزش و پرورش مرکز گیلان، رشت، ایران

3 دانشجوی دکتری روان‌شناسی، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

4 دانشیار، گروه روان‌‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

مقدمه: تجربه خشم به لحاظ اجتماعی و سلامت عمومی یک تجربه مخرب محسوب می­شود. هدف پژوهش حاضر تعیین نقش خلق افسرده، اختلال دیسفوریک پیش‌ از قاعدگی (PMDD) و سندرم پیش‌ از قاعدگی (PMS) در پرخاشگری دختران نوجوان بود.
مواد و روش­ها: در یک پژوهش توصیفی-تحلیلی از 510 دانش‌آموز دختر دبیرستان‌های لاهیجان و سنگر در سال تحصیلی 93-94 به شیوه‌ی خوشه‌ای چند مرحله‌ای نمونه­گیری شد و هریک از آنها به نسخه کوتاه پرسشنامه افسردگی بک (BDI-13)، ابزار غربالگری علائم پیش از قاعدگی(PSST) و پرسشنامه پرخاشگری اهواز(AAI) پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های ضریب همبستگی دورشته‌ای نقطه‌ای و پیرسون و تحلیل کوواریانس تک‌متغیری(UNIANCOVA) در قالب طرح فاکتوریل 3×2 و آزمون تعقیبی GT2 هاچبرگ تحلیل گردیدند.
 یافته­ها:: نتایج تحلیل کوواریانس تک متغییری  پس از کنترل متغیرهای مخدوش‌کننده‌ی سن و سابقه ‌بیماری جسمی نشان داد اثر اصلی وجودِ خلق افسرده (0001/0p <، 1df=، 50/31F=) و تشخیص‌های PMS یا PMDD (0001/0p <، 2df=، 39/11F=) با افزایش میزان پرخاشگری همراه بود. اما اثرتعاملی آنها بر سطوح پرخاشگری معنی‌دار نبود (05/0P>). همچنین آزمون‌های تعقیبی نشان دادند تفاوت معنی‌داری بین تشخیص‌های PMS یا PMDD از نظر میزان پرخاشگری وجودنداشت (05/0P>).
نتیجه­گیری: دختران نوجوان افسرده و آنهایی که تشخیص‌های PMS یا PMDD را دارند، پرخاشگری بیشتری را از خود نشان می‌دهند. از این یافته‌ها می‌توان برای طراحی مداخلات آموزشی و سلامت محور به منظور کاهش و پیشگیری از خشم و عصبانیت دختران نوجوان در دبیرستان‌ها استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها